Co rozumiec pod pojęciem próby jubilerskiej?
Każdy wyrób jubilerski musi być oznaczony odpowiednim symbolem oznaczającym jego próbę jubilerską. To właśnie tam zawarta jest informacja dotycząca tego, jaka jest dokładna zawartość metalu szlachetnego użytego do jego produkcji.
Dzięki próbie jubilerskiej możemy dowiedzieć się, ile srebra, złota albo platyny znajduje się w danym przedmiocie. Wszystkie metale szlachetne są bowiem zbyt miękkie, aby móc produkować ozdoby lub inne przedmioty tylko z nich. Gdyby biżuteria powstawała z czystego złota, srebra lub platyny szybko ulegałaby zniszczeniu albo powstawałyby na niej nieestetyczne deformacje. W dzisiejszym wpisie wyjaśnimy Państwu, czym są próby jubilerskie oraz jak je prawidłowo odczytywać!
Dwa systemy określania zawartości czystego metalu w danym stopie
Aby ułatwić klientom rozpoznanie dokładnej zawartości czystych metali szlachetnych znajdujących się w stopie, z jakiego wykonany jest konkretny wyrób jubilerski, stworzono dwa systemy jej oznaczania. Pierwszy z nich to system metryczny. W przypadku tego systemu ilość czystego metalu szlachetnego użytego do produkcji wyrobu podawana jest w promilach. Np. w złocie oznaczonym 0,333 na 1000 jednostek masy stopu, metal szlachetny to dokładnie 333 jednostki. Próba 0,585 informuje nas, że w danym stopie znajduje się 58,5% czystego złota. W teorii czyste złoto ma próbę 1000/1000, ale w praktyce nie da się go uzyskać. Najdroższe i najcenniejsze złoto posiada więc próbę 0,999.
Drugi system oznaczania zawartości czystych metali szlachetnych w stopach to system karatowy. W tym ujęciu czyste złoto ma 24 karaty. Złoto 14 karatowe będzie więc zawierało 14/24 czystego złota. Złoto 8 karatowe to inaczej złoto o próbie 0,333.
Powszechnie stosowane próby jubilerskie
Przedstawione powyżej oznaczenia są dość skomplikowane, dlatego na całym świecie wprowadzone zostały próby.
Próby złota:
• próba 999 – 99,9% złota 24 karaty
• próba 960 – 96,0% złota 23 karaty
• próba 750 – 75% złota 18 karatów
• próba 585 – 58,5% złota 14 karatów
• próba 500 – 50% złota 12 karatów
• próba 375 – 37,5% złota 9 karatów
• próba 333 – 33,3% złota 8 karatów
Próby srebra:
• próba 925 – zawartość czystego srebra 92,5%
• próba 875 – zawartość czystego srebra 87,5%
• próba 830 – zawartość czystego srebra 83,0%
• próba 800 – zawartość czystego srebra 80,0%
Czym charakteryzują się konkretne próby?
Próby mówią nam o tym, jaka jest zawartość czystego metalu szlachetnego w danym stopie. Wyroby wyprodukowane ze stopów o niższych próbach charakteryzują się sporą twardością. Te wykonane ze stopów o wyższych próbach są miększe. Niskie próby wykazują mniejszą odporność na matowienie, natomiast wyższe próby cechuje intensywniejsze żółte zabarwienie.
Czy na każdym wyrobie jubilerskim znajduje się cecha probiercza?
Cecha probiercza to nadana przez Urząd Probierczy informacja o kruszcu, która jest naniesiona na wyrób za pomocą specjalnych symboli w nim wytłaczanych. W Polsce każdy wyrób jubilerski musi być odpowiednio oznaczony, aby mógł być legalnie sprzedawany. Jednak jeżeli jest on wyjątkowo lekki (wyroby srebrne poniżej 5 gramów a złote i platynowe poniżej 1 grama) lub tak delikatny, że próba naniesienia na niego owej cechy mogłaby spowodować jego uszkodzenie, można zrezygnować z tego sposobu oznaczania. W takim wypadku wyrób jubilerski musi być zaopatrzony w stosowny certyfikat, w którym będą zapisane wszystkie informacje dotyczące tego, z czego dokładnie i w jakich proporcjach został wyprodukowany.